با توجه به روند صعودی افزایش استفاده از فضای مجازی در همه جای دنیا، جرایم ارتکابی در این محیط نیز با روندی افزایشی همراه است. استفاده از وسایل الکترونیکی مثل رایانه، موبایل، تبلت و اینترنت به جزو لاینفک زندگی بسیاری افراد تبدیل شده است. به همین دلیل امکان وقوع جرایم و سوءاستفاده در فضای مجازی نیز برای افراد مختلف دور از انتظار نخواهد بود. ازاینرو در همه جای دنیا و بهمنظور پیشگیری و عدم سوءاستفاده در این محیط، قوانین حقوقی وضع شده است. بهاینترتیب چنانچه به هر دلیلی در فضای مجازی اقدام به سوءاستفاده از افراد شود، میتوانند با مراجعه به مراجع قضایی و طرح دعوی در خصوص شکایت جرایم فضای مجازی نسبت به مطالبه حق قانونی خود اقدام نمایند.
نحوه شکایت از جرایم ارتکابی در اینترنت و فضای مجازی
اولین گام در پیگیریهای قضایی در هر حیطهای، با تنظیم یک شکواییه قوی و محکم پسند در دفاتر خدمات الکترونیکی قضایی آغاز میشود. برای تنظیم این شکایتنامه میتوانید از وکلای متخصص در این زمینه بهره بگیرید؛ البته میتوانید برای پیگیری روند رسیدگی در چنین پروندههایی علاوه بر مشاوره، از خدمات حقوقی یک وکیل خبره در این زمینه استفاده کنید. با ثبت شکایت ابتدا پرونده به دادسرای تخصصی که برای این منظور در هر شهر وجود دارد، ارجاع داده شده و روند رسیدگی به شکایت جرایم فضای مجازی وارد مرحله جدیدی میشود. ادامه فرایند و پیگیری پرونده بر طبق مراحل زیر انجام خواهد شد:
· شروع تحقیقات در پلیس فتا
همانطور که میدانید در قانون قضایی کشور هر ارگانی موظف به انجام کار خاصی در جامعه است. پیگیری جرایم به وقوع پیوسته در فضای مجازی و اینترنت در ایران نیز زیر نظر پلیس فتا صورت میگیرد. بعد از ثبت شکایت و ارجاع آن به دادسرای مربوطه، پرونده بهمنظور تحقیقات و پیگیری بیشتر به پلیس فتا ارسال میشود. تحت این شرایط هر یک از طرفین این دعوی در زمان مشخص شده توسط پلیس فتا، ملزم به حضور در این مرکز برای تشکیل پرونده و تحقیقات لازم در این زمینه هستند. ازآنجاییکه این مرحله شما در نقش شاکی پرونده باید در این مرکز حضور داشته باشید، میبایست مدارک و مستندات خود را به پلیس نشان داده و اعتراض خود را نسبت به مشکل به وجود آمده اعلام نمایید.
· ارجاع مجدد پرونده به دادسرا و شورای حل اختلاف
بهمنظور سازش در این مرحله به دستور رئیس قوه قضاییه پروندههایی که با شکایت جرایم فضای مجازی در مراجع قضایی مطرح میشوند، بهمنظور صلح و سازش میبایست به شورای حل اختلاف ارجاع داده شوند. شورای حل اختلاف با تعیین وقت هر دو طرف را به این مرکز دعوت تا با صلح و سازش این مسئله را حلوفصل نماید. چنانچه طرفین به صلح و سازش نرسند، پرونده مجدد به دادسرای مربوطه برای رسیدگی ارجاع داده خواهد شد.
· تحقیقات و صدور قرار توسط بازپرس در دادسرا
گام بعدی رسیدگی به جرایم فضای مجازی با تحقیقات تکمیلی بازپرس دادسرا انجام میشود. بازپرس در این مرحله با احضار شاکی و متهم مجدداً اقدام به بررسی ادله و شواهد اتهامی متهم میکند. در صورتی که این شواهد منجر به اثبات اتهام متهم شود، بازپرس اقدام به صدور قرار جلب به دادرسی مینماید. در نهایت نیز با صدور کیفرخواست توسط دادستان، پرونده برای ادامه فرایند رسیدگی به دادگاههای کیفری صالح ارجاع داده میشود.
· ادامه فرایند رسیدگی به شکایت جرایم فضای مجازی در دادگاه کیفری
با ارجاع چنین پروندههایی به دادگاههای کیفری قاضی پرونده با توجه به جرایم ارتکابی که مورد ادعای فرد شاکی است و مجازات قانونی که برای آن تعیین شده، اقدام به رسیدگی مینماید. تحت این شرایط متهم محکوم به مجازاتهای قانونی اعمال شده دراینخصوص خواهد شد.
چگونه میتوان اقدام به اثبات جرم و شکایت در فضای مجازی نمود؟
اثبات جرم در فضای مجازی دارای پیچیدگیها و چالشهای خاصی است. چرا که اگر محتوا یا استوری حاوی مطالب و محتوای مجرمانه باشد، مسلماً بلافاصله توسط متهم حذف میشود. تحت این شرایط شاکی میتواند به دو روش برای اثبات جرم را اثبات و اقدام به شکایت نماید:
- با مشاهده هرگونه پست یا محتوای مجرمانه در پیج متهم از دو نفر که شرایط شهادت شهود را داشته باشند، بخواهید با شما همکاری نمایند. به این صورت که نفر اول با گوشی خود وارد صفحه یا پیج متهم شده و نفر دوم نیز با گوشی خود اقدام به گرفتن فیلم از این صفحه و پیج نماید.
- دومین روش برای اثبات جرم و شکایت جرایم فضای مجازی با سرعت عمل فرد شاکی امکانپذیر خواهد بود. به این صورت که بعد از هرگونه پست یا محتوای مجرمانه در سریعترین زمان ممکن و قبل از حذف مدارک جرم، اقدام به شکایت نماید. ضمن اینکه در اولین فرصت با مراجعه به دادسرا و توضیح در مورد اینکه ممکن است دلایل جرم توسط متهم حذف شود، تقاضای پیگیری پرونده را در پلیس فتا داشته باشد.
نهادهای رسیدگی به شکایت جرایم فضای مجازی
با توجه به گستردگی جرایم ارتکابی در فضای مجازی و اینترنت، سازمانها و نهادهای خاصی وظیفه رسیدگی به شکایات در این زمینه را دارند:
· رسیدگی به شکایات فضای مجازی در پلیس فتا
اولین نهاد قانونگذار در کشور بهمنظور رسیدگی به چنین شکایاتی، پلیس فتا است. هرگونه جعل هویت، سرقت اطلاعات، کلاهبرداری اینترنتی، تجاوز به حریم خصوصی، نفوذ و تخریب سیستمهای رایانهای، سرقت مالی و کلاهبرداریهای اقتصادی، جرایم اخلاقی اجتماعی و فرهنگی، هک سیستمهای رایانهای و مخابراتی و… که در دسته شکایات جرایم فضای مجازی قرار میگیرند، توسط پلیس فتا رسیدگی میشود؛ بنابراین چنانچه در هر یک از موارد ذکر شده دچار مشکل شدید، میتوانید با مراجعه به سایت پلیس فتا اقدام به ثبت شکایت خودنمایید.
· رسیدگی به شکایات فضای مجازی در دادسرای جرایم رایانهای
بسیاری از افراد در مواجهه با مسائل قضایی، مراجعه به دادگاه را بهترین گزینه میدانند. دادسرای جرایم رایانهای به عنوان یکی از مراجع صالح در این زمینه، مسئولیت رسیدگی به جرایم ارتکابی در فضای مجازی و سایبری کشور را بر عهده دارد. در هر شهر دادسرای ویژهای برای رسیدگی به جرایم رایانه و فناوری اطلاعات وجود دارد که در مواجهه با چنین مشکلاتی، میتوانید با مراجعه به آن اقدام به ثبت شکایت خود نمایید.
· رسیدگی به شکایات فضای مجازی در دادستانی کل کشور
بالاترین مرجع و نهاد رسیدگی به شکایت جرایم فضای مجازی، دادسرای دیوان عالی یا همان دادستانی کشور است. این مرکز وظیفه نظارت بر امور تمامی دادسرای کشور را در زمینه جرایم فضای مجازی و سایبری بر عهده دارد. این مرجع قضایی در خصوص همه جرایم ارتکابی در جامعه فعالیت میکند و رسیدگی و ورود به جرایم فضای مجازی در این مرکز تنها در مواردی مانند فیلترینگ، سایتهای شرطبندی، کازینو و قمار تحت پیگیری و رسیدگی قرار میگیرد؛ البته باید خاطرنشان کرد که یکی از کارگروههای دادستانی کل کشور مربوط به کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه است. این مجموعه وظیفه بررسی و نظارت بر فضای مجازی و سایتهای حاوی محتواهای مجرمانه را بر عهده دارد.
استفاده از وکلای مؤسسه حقوقی صدرا در شکایت جرایم فضای مجازی
همانطور که گفته شد جرایم ارتکابی و اثبات آن در فضای مجازی و سایبری کشور با چالشها و مشکلات خاصی همراه است. ازاینرو بسیاری افراد در مواجهه با چنین مواردی به دلیل ناآگاهی و یا بعضاً برای حفظ آبرو، از هرگونه اقدام قانونی صرفنظر میکنند. اما باید بگوییم با تماس با مؤسسه حقوقی صدرا و مشاوره از وکیل سایبری موسسه و دریافت مشاوره در همان ابتدای کار میتوانید بدون نگرانی یا ترس از آبرو اقدام به ثبت شکایت جرایم فضای مجازی نمایید. ضمن اینکه میتوانید با بهکارگیری وکلای این مجموعه و عقد قرارداد با آنها بدون هیچگونه چالش و مشکلی نسبت به احقاق حق قانونی خود اقدام نمایید. این مجموعه با دو دهه کار در سیستم قضایی کشور دارای کادری مجرب و باتجربه از وکلای باسابقه در حیطههای مختلف حقوقی قضایی است. در نتیجه با داشتن دانش و تجربه بالا در حل پروندههایی با موضوعات مختلف، بهترین راهکار را برای احقاق حق قانونی موکل خود ارائه خواهد نمود.
کلام پایانی
با توجه به آمار بالای استفاده کاربران از فضای مجازی به خصوص طی سالهای اخیر و درگیری دنیا با ویروس کرونا، سوءاستفاده و ارتکاب جرم در این محیط نیز با روندی روبرو بوده است. همین امر باعث شده که قانونگذار بهمنظور پیشگیری از ایجاد نابسامانی و اختلال در این محیط، اقدام به تصویب قوانین برای این بستر نماید. به همین علت چنانچه به هر دلیلی در این فضا مورد آزار و اذیت قرار گرفته و یا با پستها و محتواهای مجرمانه روبرو شدید، میتوانید بااطلاع از شرایط موجود اقدام به ثبت شکایت جرایم فضای مجازی نموده و از مراجع ذیصلاح در خواست مطالبه حق خود را نمایید. در صورتی که مایل به پیگیری شخصی این شکایت هستید، میتوانید با مراجعه به دفاتر پیشخوان الکترونیکی دولت و یا با مراجعه به سایت پلیس فتا به این امر مبادرت ورزید. با توجه به اینکه پلیس فتا اولین نهاد رسیدگی به جرایم ارتکابی در فضای مجازی و سایبری کشور است، با مراجعه به این مرکز باعث تسریع در روند پیگیری پرونده خود خواهید بود. چنانچه از مراحل و چگونگی شکایت و انجام مراحل قانونی در این زمینه اطلاع ندارید، میتوانید از وکلایی که در این حیطه مشغول به فعالیت هستند مشاورههای لازم را دریافت و یا با عقد قرارداد از خدمات حقوقی آنها استفاده نمایید.
بدون دیدگاه